تاریخ اسلام و معاصر ایران و جهان

^{به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ اینکه امام علی بن ابی طالب، امیرمومنان(ع) شخصیتی خاص و منحصر بفرد در تاریخ اسلام اند و عالم بشریت مانند ایشان را به خود ندیده و هرگز نخواهد دید، صرفاً اعتقاد شیعه نیست بلکه همه فرق اسلامی‌و فراتر از آن مستشرقان و اندیشمندان غیرمسلمان نیز بر بی مثال و بی مانند بودن امام علی(ع) صحه گذارده و همگی لب به اعتراف درباره مقامات ایشان گشوده اند.}

^{از این رو و به مناسبت فرا رسیدن بیست و یکم ماه رمضان، سال روز شهادت «مولود کعبه» با حجت الاسلام عباس جعفری فراهانی، [کارشناس فرق و مذاهب اسلامی‌و دبیر شورای کتاب مجمع جهانی اهل بیت(ع)] درباره برخی از ابعاد خاص بودن وجود مقدس مولای متقیان(ع) به گفت و گو پرداخته ایم که مشروح آن از نظرتان می‌گذرد:}

لطفاً به طور خلاصه فضائل امام علی(ع) را توضیح دهید؟

^{بنابر نقل مشهور تاریخ و به تصریح اسناد معتبر، این مسئله اثبات شده که امام علی(ع) در روز جمعه سیزدهم رجب سال سی ام پس از عام الفیل از مادری با فضیلت به نام فاطمه بنت اسد در کعبه معظمه متولد شدند و به «مولود کعبه» شهرت یافتند که این واقعه از بزرگترین افتخارات هم برای پدر، هم برای مادر و هم شخص امیرمومنان(ع) است که حتی منابع مهم و متعددی از اهل سنت از جمله حاکم نیشابوری در «المستدرک علی الصحیحین» و سبط ابن جوزی در «تذکره الخواصّ» و دیگران به آن اشاره کرده اند.
علاوه بر این، در منابع شیعی نیز مفصل به این بحث پرداخته شده است همچون «الغدیر ...» علامه امینی و در دوران معاصر علامه سید جعفر مرتضی عاملی در «الصحیح من سیره الامام علی(ع)» این واقعه را از ۴۰ منبع نقل می‌کند و حتی معروف است در همان محل «مستجار» در پشت کعبه هنوز آثار آن شکاف مشخص است اما دشمنان اسلام و اهل بیت(ع) و مدعیان اسلام دروغین تلاش زیادی کردند که این موضوع مخفی باقی بماند!
مسئله دیگر که فضیلت و شانی ویژه به امام علی(ع) می‌دهد، مربوط به تربیت امیرمومنان(ع) در محضر پیامبر(ص) است؛ چنان که در تاریخ نقل شده ابوطالب فرزندان زیادی داشت و از عهده تکفل مالی همه آنها به سختی بر می‌آمد از این رو، عباس عموی پیامبر(ص) پیشنهاد کرد تا به ابوطالب مساعدتی شود و پیامبر(ص) هم بواسطه شرایط خوبی که در زندگی با حضرت خدیجه(س) داشتند، این را پذیرفتند. امیرمومنان امام علی(ع) خود درباره آن دوران می‌فرمایند: «سرپرستی من در منزل پیامبر(ص) بود و مانند بچه شتری که در پی مادرش می‌رود از پیامبر(ص) پیروی می‌کردم» کنایه از این که در همه امور از پیامبر(ص) همچون راست گویی، حُسن اخلاق، امانت داری و سائر اخلاق حسنه تاثیر پذیرفته و تربیت شده اند.}

^{آیا این فضائل با ظهور اسلام و بعثت پیامبر (ص) اوج می‌گیرد. چرا؟}

^{دوران نوجوانی و جوانی امیرمومنان(ع) فصلی بسیار مهم از کتاب بابرکت و تاریخ ساز عمر ایشان است، چراکه با مبعوث شدن پیامبر(ص) به رسالت و مسئولیت عظیم ایشان مقارن می‌شود و علی بن ابی طالب(ع) به عنوان نخستین مرد به ایشان ایمان آوردند که این هم افتخار بزرگ دیگری برای امام علی(ع) محسوب می‌شود. ایشان همچنین در یوم الانذار هم حضور داشتند یعنی روزی که قرار بود پیامبر(ص) خویشان را به اسلام فرا بخوانند «وَ أَنْذِرْ عَشِیرَتَکَ الْأَقْرَبِینَ وَ اخْفِضْ جَناحَکَ لِمَنِ اتَّبَعَکَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ فَإِنْ عَصَوْکَ فَقُلْ إِنِّی بَرِی ءٌ مِمَّا تَعْمَلُون» (سوره مبارکه شعراء آیات ۲۱۴ ـ۲۱۶) و این امیرمومنان(ع) بودند که هر بار پیامبر (ص) درخواست همراهی کردند، تمام قد برخاستند و آمادگی خود را اعلام کردند.
علاوه بر این، نقش آفرینی در «لیله المبیت» نیز از دیگر فضایل ایشان است چراکه وقتی فشارهای دشمنان بر پیامبر(ص) زیاد شد و ایشان مجبور به هجرت شدند در آن شب حساس تنها کسی که حاضر شد در بستر رسول خدا(ص) بخوابد تا جان پیامبر(ص) نجات بیابد، حضرت امیر (ع) بودند که در نتیجه این رشادت آیه ۲۰۷ سوره مبارکه بقره در شان ایشان نازل شد: «وَ مِنَ النَّاسِ مَن یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ وَاللّهُ رَؤُوفٌ بِالْعِبَادِ؛ و از میان مردم کسى است که جان خود را براى طلب خشنودى خدا می‌‏فروشد و خدا نسبت به [این] بندگان مهربان است».
بعد از هجرت هم امیرمومنان(ع) به پیامبر(ص) ملحق شدند و در حوادث مهم تاریخی ایشان را حمایت و از اسلام دفاع کردند و کار را تا جایی پیش بردند که رسول خدا(ص) ایشان را وصی و برادر خود معرفی کردند.
همچنین، در غزوات و سرایای بدر، اُحد، خیبر، ... و نیز فتح مکه به اعتراف مورخان اعم از شیعه و سنی و نیز مستشرقین، از شخصیت‌های شجاع و وارسته‌‌‌ای که در کنار پیامبر(ع) بود و از اسلام و آئین و شریعت پیامبر(ص) دفاع کرد، حضرت امام علی بن ابی طالب(ع) بود.
و نهایتاً، آنکه انتخاب ایشان به ولایت و وصایت پیامبر(ص) در واقعه و روز غدیر خم، اوج فضایل امیرمومنان(ع) را نشان می‌دهد چراکه حضرت رسول(ص) در بازگشت از حجه الوداع در سال دهم هجری خطاب به امت فرمودند: «آیا من از شما بر خودتان شایسته تر نیستم؟!» سپس دست امیرمومنان(ع) را بالا برده و فرمودند: «ای مردم هر کسی من مولای اویم پس از من علی بن ابی طالب مولای او است» که همه مسلمانان می‌پذیرند. حتی کسانی که بعدها اعتراض کردند و نپذیرفتند! و در نتیجه این واقعه آیه اکمال(آیه سوم سوره مبارکه مائده) نازل شد.}

^{آیا باب این فضایل اخلاقی و رفتاری امیرمومنان(ع) و اثرگذاری ایشان بر تاریخ اسلام با رحلت رسول خدا(ص) بسته شد یا پس از آن نیز اسلام و مسلمین از این فضیلت‌ها بهره مند شدند؟}

^{بنابر نقل مشهور، پیامبر(ص) در ۲۸ صفر سال دهم هجری رحلت کردند و بعد از آن حوادثی در تاریخ اسلام رخ داد که جای تامل بسیار دارد و مورخان و محدثان در کتب خود به آن اشاره کرده اند؛ به عبارت دیگر انحرافاتی در امت علی رغم تاکیدات و تصریحات نبوی در طول ۲۳ سال تبلیغ رسالت و نیز معرفی امیرمومنان(ع) به عنوان جانشین و وصی خود، رخ داد که آثار آن انحرافات متاسفانه تا امروز هم باقی است!.
از جمله این انحرافات انکار شایستگی‌های امیرمومنان(ع) به بهانه‌های مختلف است مثل اینکه گفتند: آن حضرت(ع) در سنین جوانی است و نمی‌تواند، رهبری و خلافت امت را عهده دار شود! لذا علی رغم اعترافی که به شایستگی‌های ایشان داشتند، امام علی(ع) را در انزوا قرار دادند؟، البته پیامبر(ص) در این باره پیش بینی‌هایی داشتند و امام علی(ع) را به مدارا و صبر توصیه کردند تا مردم خود برای واگذاری خلافت نزد ایشان بروند، چیزی که ۲۵ سال بعد از رحلت پیامبر(ص) و با کشته شدن خلیفه سوم ... به وقوع پیوست.
اینجا است که حوادث جدیدی رخ می‌دهد و حضرت امیر(ع) با موانعی مواجه می‌شوند، از جمله گروه‌های انحرافی مختلف که عبارتند از: قاسطین یعنی سهم خواهان که دنیاطلب و قدرت طلب بودند و برای دیگران هیچ گونه حقی قائل نمی‌شدند که در راس آنها معاویه و بنی امیه قرار داشتند؛ گروه دوم جریان ناکثین اند یعنی عهدشکنان، در همان زمانی که مردم امیرمومنان(ع) را به خلافت برگزیدند و چون ایشان درصدد اصلاح انحرافات برآمدند و هیچ گونه تسامحی درباره بیت المال و منافع نداشتند، افرادی چون طلحه و زبیر به شورش مقابل امام(ع) برخاستند؛ گروه سوم مارقین بودند یعنی از دین خارج شدگان، که در بسیاری از حوادث قبلی جزء یاران امام علی(ع) بودند اما در جریان جنگ صفّین و رویارویی حضرت امیر(ع) با معاویه و ماجرای بر نیزه کردن قرآن، گفتند ما با قرآن نمی‌جنگیم و شمشیر به روی قرآن ناطق یعنی حضرت امیر(ع) کشیدند و در تاریخ اسلام به خوارج مشهور شدند!
بنابر این، عمده تلاش امیرمومنان(ع) در دوران کوتاه خلافتشان صرف اصلاح این انحرافات شد و در جنگ‌های جمل، نهروان و صفین بسیاری از اصحاب را از دست دادند و مصائب بسیار بر اسلام و مسلمین وارد شد.
همه آنچه بیان شد ثابت می‌کند حضرت امیرمومنان(ع) شخصیت ممتازی هستند که پس از پیامبر(ص) هیچ بشری با ایشان قابل مقایسه نیست، در میان اصحاب نبوی هم علی بن ابی طالب(ع) منحصربفرد بودند چنان که پیامبر(ص) فرمودند: «ای علی! کسی جز خدا و من تو را نخواهد شناخت».
علاوه بر این، سیره رفتاری ایشان بعد از رحلت پیامبر(ص) چه طی ۲۵ سال سکوت و صبر که خود در این باره فرمودند: «صبر کردم مانند کسی که استخوان در گلویش و خار در چشمش است» و چه بعد از خلافت و نوع مواجهه با جریان‌های انحرافی باید برای همه ما درس و الگو باشد و توجه کنیم چنان که مورخان اعتراف کرده اند اگر این رفتار نبود ما چیزی از فقه اسلامی‌را نمی‌توانستیم بشناسیم!
رفتار ایشان با طلحه و زبیر و همسر پیامبر(ص) باید درس باشد تا مبادا کسانی امروز اینگونه رفتارها را زیر سوال ببرند و اشکال بگیرند چراکه امیرمومنان(ع) از سوی خدا به عنوان امام و الگوی مردم معرفی شدند و همه رفتارهایشان مورد تایید و پسند خدا و پیامبر(ص) بود؛ مبادا! کسانی بگویند ما با اهل نماز کاری نداریم یا بگویند نباید با کسانی که پرچم قرآن را بالا می‌برند جنگید که اینها همان تفکرات خوارجی را دارند چنان که داعش به اسم اسلام به ریشه اسلام تیشه می‌زند! اگر شیعه و پیروی علی بن ابی طالب(ع) هستیم باید بدانیم ایشان با امثال «داعش» جنگیدند.
نکته سوم آنکه حضرت امیر(ع) به عنوان انسان تربیت شده در محضر پیامبر(ص) باید در رفتارهای جمعی و فردی ما سرمشق و الگو باشد تا از این گنجینه بی نظیر معارف و حقایق استفاده شود. باید توجه داشت در عصر و زمانه کنونی که مبتلا به مصائبی همچون گروه‌های تکفیری هستیم که مدعی اسلام ناب اند اما به تعبیر امام راحل(ره) و مقام معظم رهبری(دام ظله)، اسلامشان آمریکایی و انگلیسی است!. در پایان عرض می‌کنم که سیره گفتاری و رفتاری امیرمومنان(ع) در همه معانی و جوانب آن برای مسلمانان و شیعیان الگو و راهگشاست. چراکه اسلام ناب محمدی(ص) بر عمل بر طبق کتاب خدا، سنت واقعی پیامبر اکرم(ص) و حسن رفتار با دیگران و پرهیز از خشونت و خون ریزی و کشتار بی گناهان و زندگی مسالمت آمیز تاکید دارد.}

^{لینک اصلی}

https://www.dana.ir/news/797805.html